Cách trồng hoa thiên lý

Cây hoa thiên lý còn được gọi với cái tên khá mỹ miều là hoa dạ lý hương. Cũng có lẽ do hoa của chúng khi nở có hương thơm dịu nhẹ từ đằng xa cũng có thể cảm nhận được. Hoa thiên lý là loại cây thân leo không tua cuốn thường được trồng nhiều ở những nước có khí hậu nhiệt đới như Trung Quốc, Ấn Độ, Việt Nam. Công dụng của cây hoa này khá nhiều. Đầu tiên được trồng làm giàn vừa để lấy bóng râm vừa có thể tận hưởng mùi hương thơm mát của những chùm hoa khi nở. Đặc biệt hoa và lá non của chúng còn được dùng để nấu ăn rất ngon và bổ.

Cây thiên lý có thân mềm hóa gỗ, lá có hình tim với hoa mọc thành chùm ở phần nách lá. Cây sinh trưởng mạnh vào mùa xuân hoặc thu khi nhiệt độ vào khoảng 20-35 độ C. Cây thích hợp trồng những nơi có nhiều ánh sáng và thoáng gió. Bạn có thể trồng chúng trên nhiều loại đất khác nhau nhưng nhớ cây ưa ẩm nhưng không chịu được úng. Nếu bị khô hạn lâu thì cây sẽ chậm phát triển.

Để trồng được hoa thiên lý thông thường người ta sẽ dùng biện pháp giâm cành. Do đó sẽ khác với các loại cây khác trồng bằng hạt giống. Tuy nhiên bạn không phải lo lắng về việc này. Emdep.vn sẽ mách nước cho bạn cách trồng một giàn hoa thiên lý để bạn và gia đình có thể thu hoạch hoa làm thức ăn trong nhiều năm.

1. Thời vụ trồng.

Có thể ươm quanh năm nhưng tốt nhất ươm cây vào tiết Đông chí ( đúng lúc cắt tỉa dây nhỏ, diệt khuẩn cho cây được 2 năm trở lên).

2.Giống va cách ươm.

Bạn có thể chọn mua ở vựa cây giống những dây thiên lý được ươm sẵn hoặc chọn những nhánh dây thiên lý hơi già, thân to có màu xám với kích thước dài khoảng 20 - 30cm để thuận tiện cho việc ươm cành.

Có thể xử lý kích thích cành thiên lý nhanh mọc rễ bằng việc nhúng các đoạn dây đã chuẩn bị vào dung dịch Atonik hoặc NAA. Hoặc thủ công hơn thì có thể đặt các đoạn gốc của nhánh dây vào tro bếp để giúp nhánh cây không bị chảy nhựa và cứng cáp hơn, sau đó đặt vào xô nước lạnh để giữ cành được tươi.

Chuẩn bị những bầu đất trong các chậu đất hoặc túi đất, lưu ý đất để ươm cây cũng phải bón lót phân đầy đủ để tăng cường chất dinh dưỡng cho dây thiên lý đâm rễ, tưới nước cho đất ẩm trước khi ươm cành. Chú ý cần đục những lỗ nhỏ ở để đất thoát nước.

Tiến hành ươm cành bằng cách vùi các đoạn dây xuống đất khoảng 5 - 7cm, vun đất cho chặt gốc rồi dùng rơm rạ, tro trấu ủ cho kín gốc để chắn gió và kích thích cành đâm rễ và chồi mới.

Đặt bầu ươm ở nơi râm mát, tưới nước mỗi ngày 2 lần cho bầu ươm. Sau khoảng 15 - 20 ngày thì nhánh dây sẽ mọc rễ, khi cây đạt độ cao khoảng 50 - 60cm thì lúc này sẽ mang các bầu ươm đi trồng

3.Trồng hoa thiên lý.

Trước khi tiến hành trồng khoảng 10 ngày thì phải làm đất kỹ, cày xới đất tơi xốp và bón lót phân chuồng ủ mục, vôi và hỗn các loại phân NPK và lân để tăng cường dưỡng chất cho đất trồng.

Lên luống cao 35 - 40cm và đào hố sâu 40 - 50cm để trồng, mỗi hố trồng dây thiên lý cách nhau khoảng 2m.

Đặt bầu cây xuống hố đất rồi lấp đất lên vun cho chặt gốc, bổ sung rơm rạ, mùn mục, tro trấu phủ quanh gốc dây mới trồng. Sau đó tưới nước cho cây.

Dùng những cọc tre hay gỗ có chiều cao từ 1 - 1,5m cắm sát gần thân cây thiên lý rồi buột dây vào cọc để giúp dây thiên lý có điểm tựa trong thời gian đầu.

Sau khi trồng dây cần tưới nước mỗi ngày 2 lần và che phủ tạo bóng râm trong 1 tuần đầu để dây hoa thiên lý hồi sức. 

4.Làm giàn hoa thiên lý.

Hoa thiên lý sau khi trồng khoảng 20 ngày sẽ mọc nhánh cho dây leo bám vào các cọc đã cắm. Thời điểm này cây phát triển rất nhanh, cây thiên lý trưởng thành có thể dài từ 2 - 3m, vì vậy cần tiến hành làm giàn cho cây.

Làm giàn cho cây cần phải sử dụng các cọc tre, cọc gỗ hay cọc bê tông,... với độ chắc khỏe và độ cao từ 2,5 - 3m. Đóng mỗi cọc xuống đất với độ sau 50cm và khoảng cách các cọc phải cách nhau 3m, dùng dây thép hoặc kẽm để giăng trên đầu các cọc lại với nhau tạo thành một hệ thống giàn.

Nếu trồng ở nhà thì làm giàn tùy vào diện tích, giàn thiên lý trồng ở sân thượng hoặc trước hiên nhà có thể vừa làm cảnh vừa che mát rất tiện lợi.

5.Chăm sóc hoa thiên lý.

 Người dân cần chọn những chồi tốt nhất làm dây cái cho leo lên giàn, những dây phát triển kém nên cắt bỏ. Cây phải được đảm bảo đủ ẩm, khi úng cần phải tiêu nước ngay. Khi cây leo cao được 2m, người trồng cần tiến hành bón thúc bằng nước giải pha loãng 1/20 (1 lít nước giải pha với 20 lít nước1) tưới cách gốc 60 cm. Khi cây nằm trên giàn 30 - 50 cm, bà con mới cho cây phát triển nhánh, chủ động dẫn nhánh toả kín giàn, tránh để các nhánh quấn vào nhau.

Khi cây thiên lý cho hoa, người nông dân cần bón phân bổ sung cho cây. Rễ thiên lý là loại rễ ăn cạn nên khi bón phân không cần xới xáo, chỉ cần rãi phân và sau đó phủ lên một lớp mùn và lá khô. Bình quân mỗi tháng, cây cần được bổ sung phân một lần, khoảng 5 - 10 kg phân chuồng hoai + 100 - 150 g NPK (16- 16 - 8) cho một gốc.

Người trồng có thể thu hoạch hoa thiên lý khi chùm nụ hoa gần nở (khoảng 1 ngày trước khi nở hoa), nên tiến hành thu hoa vào buổi sáng sớm, 3 ngày thu hoạch 1 lần. Sauk hi thu hoạch xong, nếu chưa vận chuyển ngay, bà con nên rải hoa ra, giữ trong bóng tối để hạn chế hoa.

6. Cắt tỉa.

Ở giai đoạn khi các nhánh dây thiên lý bắt đầu mọc tỏa ra khắp giàn. Lúc này cần chủ động dẫn nhánh trải đều trên mặt giàn để tránh các dây leo chồng chéo lên nhau. Kiểm tra cắt tỉa bớt các lá già, cành rậm rạp để hạn chế sâu bệnh và rầy rệp gây hại.

7. Sâu bệnh hại và cách phòng trừ.

Trồng hoa thiên lý cần chú ý đến một số loại sâu bệnh gây hại như rầy rệp và bọ trĩ, đặc biệt là vào thời tiết nắng nóng. Để phòng trị bệnh hại này thì cần phải chú ý lượng nước tưới cho cây đầy đủ, tránh để cây bị thiếu nước. Nếu phát hiện rầy rệp, rầy mềm, rệp sáp hay bọ trĩ gây hại thì cần phải bắt giết ngay, hoặc nếu mật độ nặng thì có thể sử dụng thuốc Supracide để phun.

Một số loại nấm bệnh cũng thường gây hại cho cây thiên lý khiến cây bị thối gốc, thối rễ, hoa bị teo khiến năng suất và chất lượng giảm đáng kể, đặc biệt là vào mùa mưa. Để khắc phục bệnh hại này thì cần phải chú ý kỹ ở khâu làm đất, vun gốc, chú ý nhiệt độ, độ ẩm và ánh sáng, thường xuyên cắt tỉa bớt các lá già và cành để giàn hoa thiên lý thông thoáng. Nếu mật độ bệnh hại nặng thì có thể luân phiên sử dụng các loại thuốc trừ nấm như Aliettel, Benlat C, Ridomil,... để phun trên mặt lá và tưới vào gốc bị bệnh.

8.Thu hoạch.

Cây thiên lý sau khi trồng trong thời gian 3 tháng thì sẽ cho thu hoạch đợt hoa đầu tiên, chú ý nên ngắt hái chùm hoa và lá non vào buổi sáng. Nếu chăm sóc tốt thì cây thiên lý ra lá non và hoa mới và cho thu hoạch liên tục trong mỗi tháng.

Khi thu hoạch thì nên tỉa bớt các lá già, ngọn già, gốc chùm hoa già. Nếu trồng tại nhà thì thông thường cây thiên lý sẽ cho thu hoạch 3 ngày một lần.

Cây hoa thiên lý mỗi vụ trồng có thể cho thu hoạch từ 4 - 6 năm mới phải trồng lại. Tuy nhiên cần chú ý mỗi năm phải cắt bỏ toàn bộ những cành lá và nhánh phụ, chỉ giữ lại hệ thống thân cây và nhánh chính, sau đó vun xới gốc và bón thêm phân chuồng ủ hoại hoặc phân NPK để cây tiếp tục sinh trưởng và tiếp tục phát triển qua các vụ mới.